UNG THƯ TRỰC TRÀNG: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH CHẨN ĐOÁN HIỆU QUẢ
Ung thư trực tràng là một căn bệnh nguy hiểm xuất phát từ những bất thường trong các tế bào tại niêm mạc trực tràng, bộ phận cuối cùng của ruột già. Đây là một trong những loại ung thư phổ biến, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, nhờ sự tiến bộ của y học, việc phát hiện sớm thông qua các phương pháp chẩn đoán hiện đại có thể giúp điều trị hiệu quả cho người bệnh.
- Ung thư trực tràng là gì?
Trực tràng là đoạn cuối của ống tiêu hóa, nơi lưu trữ phân trước khi phân được thải ra ngoài qua hậu môn. Ung thư trực tràng xảy ra khi các tế bào tại lớp niêm mạc của trực tràng phát triển bất thường, không kiểm soát và tạo thành khối u. Ban đầu, các khối u này thường là các polyp lành tính, nhưng qua thời gian có thể phát triển thành ác tính. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ung thư trực tràng có thể lan rộng đến các cơ quan khác trong cơ thể.
- Nguyên nhân gây ung thư trực tràng
Nguyên nhân gây ra ung thư trực tràng chưa được xác định chính xác, nhưng có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh:
- Yếu tố di truyền
Khi có người thân ruột thịt mắc bệnh ung thư đại trực tràng thì khả năng di truyền sẽ rất cao. Những người mắc hội chứng Lynch (ung thư đại trực tràng di truyền không polyp) hoặc hội chứng FAP (đa polyp gia đình) sẽ có nguy cơ ung thư cao hơn so với người bình thường.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh
Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, ít chất xơ, tiêu thụ nhiều thịt đỏ, thịt chế biến sẵn có thể dẫn đến nguy cơ ung thư trực tràng. Ngoài ra, việc ăn ít rau xanh và trái cây sẽ làm giảm lượng chất chống oxy hóa, tế bào niêm mạc ruột dễ bị tổn thương và biến đổi thành ung thư.
- Hút thuốc và uống nhiều rượu bia
Lạm dụng rượu bia và hút thuốc lá là những yếu tố gây hại cho hệ tiêu hóa và làm tăng nguy cơ ung thư trực tràng.
- Lối sống thiếu vận động
Những người ít hoạt động thể chất có khả năng cao gặp phải các vấn đề về ruột và hậu môn. Hãy xây dựng cho bản thân một kế hoạch tập luyện thể thao phù hợp.
- Bệnh lý tiền sử
Những người đã có tiền sử mắc các bệnh mãn tính như: viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, hay từng mắc polyp trong đại tràng cần phải đặc biệt chú ý đến sức khỏe và các triệu chứng. Nếu polyp không được phát hiện và loại bỏ sớm, có thể tiến triển thành ung thư theo thời gian.
- Triệu chứng của ung thư trực tràng
Giai đoạn đầu của ung thư trực tràng thường không có triệu chứng rõ ràng. Điều này khiến việc phát hiện sớm trở nên khó khăn. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến mà người bệnh cần chú ý như sau:
- Thay đổi thói quen đại tiện.
- Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài mà không có nguyên nhân rõ ràng.
- Cảm giác buồn đi ngoài nhưng sau khi đi đại tiện vẫn cảm thấy không hết phân.
- Có máu trong phân.
- Phân có thể xuất hiện máu đỏ tươi hoặc máu đen, báo hiệu có xuất huyết trong trực tràng.
- Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể không thấy máu bằng mắt thường, nhưng qua xét nghiệm phát hiện máu vi thể.
- Đau bụng hoặc khó chịu ở vùng bụng dưới.
- Cơn đau âm ỉ, hoặc có cảm giác đầy hơi, khó tiêu kéo dài không rõ nguyên nhân.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Việc sụt cân nhanh và không lý giải được thường là dấu hiệu của nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư trực tràng.
- Mệt mỏi, suy nhược cơ thể.
- Thiếu máu do xuất huyết trong trực tràng có thể dẫn đến cơ thể mệt mỏi, suy nhược kéo dài.
- Phương pháp chẩn đoán ung thư trực tràng
Việc phát hiện sớm ung thư trực tràng có thể làm tăng tỷ lệ chữa khỏi bệnh. Các phương pháp chẩn đoán ung thư trực tràng bao gồm:
- Nội soi đại tràng: Đây là phương pháp phổ biến nhất để phát hiện ung thư trực tràng. Bác sĩ sử dụng một ống nội soi có gắn camera ở đầu để kiểm tra niêm mạc đại tràng và trực tràng, tìm kiếm polyp hoặc khối u. Trong quá trình này, nếu phát hiện khối u nhỏ hoặc polyp, bác sĩ có thể tiến hành cắt bỏ và gửi mẫu bệnh phẩm đến phòng xét nghiệm để sinh thiết.
- Xét nghiệm máu: Một số loại xét nghiệm máu giúp phát hiện ung thư trực tràng, đặc biệt là xét nghiệm tìm chất chỉ điểm khối u CEA (Carcinoembryonic Antigen). Nồng độ CEA tăng cao trong máu có thể là dấu hiệu của ung thư đại trực tràng hoặc các loại ung thư khác.
- Chụp CT và MRI là các phương pháp hình ảnh tiên tiến giúp đánh giá mức độ lan rộng của ung thư, xem xét ung thư đã xâm lấn đến các cơ quan lân cận hay chưa. Điều này rất quan trọng trong việc xác định giai đoạn bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị.
- Xét nghiệm phân tìm máu ẩn (FOBT): Đây là xét nghiệm đơn giản giúp phát hiện máu ẩn trong phân, một trong những dấu hiệu sớm của ung thư trực tràng.
- Phòng ngừa ung thư trực tràng
Để giảm nguy cơ mắc ung thư trực tràng, việc duy trì lối sống lành mạnh và tầm soát định kỳ rất quan trọng:
- Chế độ ăn uống: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất xơ, hạn chế ăn thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn.
- Tập thể dục đều đặn: Duy trì hoạt động thể chất không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn tăng cường hệ miễn dịch.
- Tầm soát sớm: Những người trên 50 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư trực tràng nên tầm soát định kỳ bằng nội soi đại tràng để phát hiện và loại bỏ polyp trước khi chúng tiến triển thành ung thư.
Ung thư trực tràng là một trong những loại ung thư có tỷ lệ mắc cao, nhưng nếu phát hiện sớm thông qua tầm soát và nội soi định kỳ, việc điều trị có thể mang lại kết quả khả quan. Nâng cao ý thức về phòng ngừa và tầm soát ung thư là chìa khóa giúp mọi người bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA GIA VIỆT SÀI GÒN
🌐 Địa chỉ: 157 Hà Giang, phường 1, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng
☎️ Số điện thoại: 02633.797868
⏰ Thời gian làm việc: Thứ 2 đến Chủ Nhật hàng tuần
Sáng: 7h00 – 11h30
Chiều: 13h30 – 17h00
