PHÂN BIỆT GIỮA NGỨA DO DỊ ỨNG VÀ NGỨA DO GIUN SÁN – HIỂU ĐÚNG ĐỂ BẢO VỆ SỨC KHỎE

Ngứa là triệu chứng thường gặp, xuất hiện ở nhiều bệnh lý và tình trạng sức khỏe khác nhau. Trong đó, ngứa do dị ứng và ngứa do giun sán là hai nguyên nhân thường gặp nhưng rất hay bị nhầm lẫn. Việc nhận biết chính xác nguyên nhân giúp định hướng điều trị hiệu quả, phòng ngừa nguy cơ bệnh tái phát hoặc chuyển biến. Hãy cùng Phòng Khám Đa Khoa Gia Việt Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về hai tình trạng này qua bài viết dưới đây.

1. Ngứa do dị ứng:

Ngứa do dị ứng là phản ứng quá mức của hệ miễn dịch khi cơ thể tiếp xúc với các tác nhân lạ. Tình trạng này có thể xuất hiện tức thời hoặc sau một thời gian tiếp xúc.

• Nguyên nhân phổ biến:
  • Tiếp xúc với các chất gây dị ứng như: phấn hoa, bụi mịn, lông động vật, mùi hương, hóa chất trong mỹ phẩm hoặc chất tẩy rửa.
  • Thực phẩm gây dị ứng: hải sản, đậu phộng, trứng, sữa…
  • Các tác nhân khác như: nhiệt độ thay đổi đột ngột, côn trùng đốt, hoặc stress.
• Triệu chứng nhận biết:
  • Ngứa da, thường kèm theo phát ban đỏ, nổi mẩn ngứa hoặc mày đay.
  • Khu vực ngứa thường không cố định và lan rộng.
  • Tăng cảm giác ngứa sau khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng.
  • Đôi khi có các triệu chứng kèm theo như hắt hơi, sổ mũi, khó thở (nhất là trong dị ứng đường hô hấp).

2. Ngứa do giun sán:

Ngứa do giun sán xảy ra khi các ký sinh trùng như giun, sán xâm nhập và gây tổn thương trong cơ thể. Loại ký sinh trùng này thường được truyền qua thức phẩm, nước nhiễm bẩn hoặc tiếp xúc với đất bẩn.

• Nguyên nhân phổ biến:
  • Lây nhiễm qua thực phẩm, nước uống nhiễm trứng hoặc ấu trùng giun sán.
  • Sử dụng thực phẩm chưa được nấu chín kỹ, đồ ăn tái sống, hải sản sống, nước uống không đảm bảo vệ sinh.
  • Tiếp xúc với đất, cát hoặc môi trường nhiễm bẩn.
  • Vệ sinh cá nhân không đảm bảo.
• Triệu chứng nhận biết:
  • Ngứa quanh hậu môn: Triệu chứng này rất phổ biến ở trẻ em bị giun kim, ngứa thường tăng vào ban đêm khi giun cái đẻ trứng.
  • Ngứa lan rộng: Khi giun sán xâm nhập vào máu hoặc di chuyển dưới da, da có thể xuất hiện các đường gờ nhỏ.
  • Da nổi mụn nước nhỏ hoặc bị bội nhiễm nếu gãi nhiều.
  • Các triệu chứng toàn thân: mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, buồn nôn hoặc tiêu chảy.

3. So sánh giữa ngứa do dị ứng và ngứa do giun sán

Tiêu chí	Ngứa do dị ứng	Ngứa do giun sán
Nguyên nhân	Do phản ứng miễn dịch với tác nhân lạ.	Do giun sán hoặc ấu trùng ký sinh trong cơ thể.
Vị trí ngứa	Thường lan rộng, không cố định, có thể kèm phát ban.	Tập trung quanh hậu môn hoặc vùng da có giun di chuyển.
Thời điểm ngứa	Bất kỳ lúc nào, tăng khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng.	Tăng vào ban đêm, đặc biệt ở trẻ bị giun kim.
Triệu chứng kèm theo	Hắt hơi, sổ mũi, nổi mẩn ngứa, khó thở.	Đau bụng, tiêu chảy, cơ thể mệt mỏi.
Điều trị	Dùng thuốc kháng histamin, tránh tác nhân dị ứng theo chỉ định của bác sĩ.	Tẩy giun định kỳ, điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

 

4. Cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả

Đối với ngứa do dị ứng:

• Tránh tiếp xúc với các tác nhân dị ứng đã biết.
• Sử dụng thuốc kháng histamin hoặc các loại kem bôi giảm ngứa theo chỉ định bác sĩ.
• Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung vitamin cần thiết.
• Giữ vệ sinh môi trường sống, thường xuyên giặt chăn ga gối.

Đối với ngứa do giun sán:

• Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần theo khuyến nghị của bác sĩ.
• Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Ăn chín, uống sôi, tránh tiếp xúc với đất hoặc nước nhiễm bẩn.
• Giữ vệ sinh cá nhân, nhất là trẻ nhỏ.

5. Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

• Ngứa kéo dài không giảm dù đã sử dụng thuốc điều trị tại nhà.
• Triệu chứng ngứa đi kèm dấu hiệu bất thường như sốt, đau bụng dữ dội hoặc sụt cân nhanh chóng.
• Xuất hiện tổn thương da nghiêm trọng, nhiễm trùng hoặc lở loét do gãi quá nhiều.
• Nghi ngờ bị nhiễm giun sán nhưng chưa xác định được loại cụ thể hoặc cách điều trị phù hợp.

6. Tầm quan trọng của việc điều trị đúng nguyên nhân

Việc xác định nguyên nhân chính xác của ngứa giúp đưa ra hướng điều trị phù hợp, tránh được các biến chứng tiềm tàng. Đối với ngứa do dị ứng, nếu không điều trị sớm, tình trạng có thể dẫn đến viêm da dị ứng mãn tính hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác về hô hấp. Đối với ngứa do giun sán, nếu không điều trị, giun có thể di chuyển gây tổn thương nội tạng hoặc lây lan trong cộng đồng.

Hãy luôn giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống, duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh và thực hiện tẩy giun định kỳ để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

________________________________________________________________

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA GIA VIỆT SÀI GÒN

🌐 Địa chỉ: 157 Hà Giang, phường 1, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng

☎️ Số điện thoại: 02633.797868

⏰ Thời gian làm việc: Thứ 2 đến Chủ Nhật hàng tuần

Sáng: 7h00 – 11h30

Chiều: 13h30 – 17h00